Garrigue
> De Gard > Garrigue 

Garrigue

In tegenstelling tot de wat de meeste mensen denken is er slechts zeer weinig over van de oorspronkelijke Garrigue. De Garrigue beslaat de heuvels van Aude en de Languedoc en is dus niet uniek voor de Gard. De geschiedenis van de Garrigue kan worden teruggevoerd tot meer dan 4500 jaar geleden. De ecologische veranderingen zijn het resultaat van de agrarische ontwikkeling van het land, waarvan de laatste 50-60 jaar de meest dramatische veranderingen hebben plaatsgevonden. De huidige Garrigue is dus meer het gevolg van de exploitatie van de mens van dit droge mediterrane landschap. 4500 jaar geleden kwamen vanuit het Midden-Oosten stammen met paarden, schapen, gerst, en vaardigheden om koper te bewerken.

Het land dat ze vonden was bestond uit witte en groene eiken bossen die elkaar afwisselden. Ze creëerden open plaatsen voor de akkerbouw en gebruikten hout en houtskool voor hun verwarming en de metaalbewerking. Met de paarden werden ook de hooggelegen bossen ontsloten en de schapen aten de kleinere planten onder de bomen. 2000 jaar later kwamen de Romeinen deze gebieden binnen en werden grote gebieden ontbost ten behoeve van de grote Via Domitienne, hun steden (oppida) en boerderijen. De Via Domitia, die voor militaire doeleinden bedoeld was, is het werk van de proconsul Domitius Aenobarbus aan wie de weg zijn naam heeft ontleend. Al heel snel wordt het een belangrijke handels- en verkeersweg die bijdraagt tot de groei van de voornaamste steden in de regio. Delen van de oorspronkelijke weg en nog overgebleven bouwwerken (bruggen, militaire grensstenen...) getuigen van deze geweldige realisatie die nu dus meer dan 2000 jaar oud is. Tegenwoordig volgt de autosnelweg A9 haar tracé, maar hier en daar zijn oude plaveien nog te bezichtigen zoals op de plaats van de burcht van Ambrussum, in de streek van Lunel.

De door de Romeinen ontwikkelde gebieden werden grotendeels weer met de grond gelijk gemaakt door de Goten die deze gebieden vervolgens veroverden. Rond 1000 na Christus hebben religieuze orden van katholieke monniken een groot deel van de kustvlakte en de uitlopers in bezit en gebruik genomen. In deze periode verdubbelde de bevolking, doordat de monniken landbouw, olijven, wijnstokken en tarwe introduceerde. Hierdoor is de geschiedenis van de meeste dorpen en kleine steden terug te voeren tot ongeveer de 11e eeuw waarin grote gedeelte van de oorspronkelijke bossen vervangen weden door vlakten met graanvelden en op de hellingen en terrassen voornamelijk olijf boomgaarden en een paar wijngaarden. Geiten en schapen grazen de nog overgebleven wilde gebieden kaal. De Franse Revolutie is het einde van de aristocratie en de resterende wilde jachtgebieden worden nu gekapt door kolenbranders en herders. Het agrarische patroon zette zich voort tot en met de 19de eeuw waarin door verbeterde transport als gevolg van eerst het Canal du Midi en vervolgens door stoomenergie, de commerciële exploitatie van wijnstokken veel winstgevender maakt.

In de jaren 1950 en 1960 wordt de Garrigue gevormd zoals wij die nu kennen. Vijf belangrijke factoren veranderden dit gebied in de Languedoc volledig:

  • In 1953 werden de eerste tractoren in de Languedoc in gebruik genomen. Trekkers konden echter niet gebruikt worden op de steile hellingen van de heuvels. Daardoor bleven deze gebieden, die eerder alleen per voet en paard bereikt kon worden, geïsoleerd en onbebouwd.
  • De ontbossing kwam tot stilstand doordat gebruik van olie en gas de vraag houtskool afnam.
  • De grote vorst van 1956 betekende het einde van de meeste van de olijven die de heuvels bedekten; de meeste zijn nooit herplant.
  • Het einde van de schapen teelt t.g.v. de concurrentie van Britse, Australische en Nieuw-Zeelandse lamsvlees. Deze concurrentie ontstond door het gemeenschappelijk landbouwbeleid.
  • In 1954 stierven 99% van de konijnen door myxomatose. Konijnen, die waren ingevoerd door de Romeinen vormden een van de belangrijke bronnen voor de landelijke keuken.

Parallel aan deze factoren was er een steeds groeiende vraag van de een bloeiende Franse industrie die mensen de grote fragielen in lokte. Geconfronteerd met een steeds harder leven op het platteland en winstgevende werk in de steden en dorpen kon het gebeuren dat meer dan een miljoen hectare landbouwgrond buiten gebruik raakt in Frankrijk, waarvan grote delen van juist dit gebied. De ontwikkeling staat niet stil want met 1.500 nieuwkomers per maand in de Languedoc, 18.000 per jaar, zullen de open ruimtes met het huidige tempo opnieuw geconfronteerd met een nieuwe bedreiging. Elk gezin met gemiddeld drie personen heeft naar schatting rond 1500 vierkante meter grond nodig. Dit komt omdat niet alleen het huis wordt meegerekend maar ook de openbare diensten en infrastructuur die nodig is om hen te ondersteunen.